سرچز Searches

این جلد اول از مجموعه هفت جلدی جامعه‌شناسیِ مردم مدارِ انتقادی است که قابل خرید آنلاین و کتابفروشی هاست.

جامعه‌شناسی مردم مدار انتقادی نظریه و مکتب نیست امّا نظرورزی و پژوهش می کند، روش نیست امّا از همه روش‌ها بهره می ‌گیرد و فراتر هم می رود، متعلق به مکان و زمان خاصی نیست امّا می تواند روی فرهنگ و مکان خاص بومی سازی شود، مرحله‌ای از جامعه‌شناسی نیست امّا کرداری است متعهدانه، مشارکتی و دموکراتیک. فن خطابه و سخنوری نیست امّا علمی است برای مردم جهت داشتنِ بینش جامعه‌شناختی نسبت به جامعه و مسائلش. در عوض، جامعه شناسی مردم مدار انتقادی، بینشی بازاندیشانه است که بر مدار مسأله می‌چرخد، دانش تسهیلگر برای مردم و آگاهی بخشی منتقدانه به جامعه است نه خوش خدمتی به دولت و بازار و گروه های ذی نفوذ با منافع خاص. برای از بین بردنِ سلسله مراتب، سلطه و حکومت پذیر نشدن، بنحوی بی وقفه خصلت انتقادی نسبت به نیروهای سرکوبگر بویژه دولت و بازار و هم ادراکات عامیانه دارد.

بوکان، شهرستانی در شمال استان کردستان و جنوب آذربایجان غربی است. مسائل مختلف این شهرستان طی یک دهه از دیدگاه جامعه شناسی مردم مدار انتقادی فوق، مورد بحث و بررسی قرار گرفته اند. مسائل کتاب، نوع نگرش و ورود به مسائل، راهکارها و تکنیک های جامعه شناختی و پژوهشگری آن می تواند برای هر دغدغه مندی در زمان و مکان های مختلف، مفید واقع گردد.

فهرست مطالب

پیشگفتار الف

فصل اول: بوکان از دید اجتماعی

بوکان در انحصار 3

6 ویژگی نیک و 4 ویژگی بد ما بوکانی‌ها 7

بوکان: بین یأس و امید. 17

آیا پسرفت بوکان، یک پروژه بوده است؟ 23

بوکان، نمی‌خواهد از خواب برخیزد ... 29

چرا بوکان عقب ماند؟ 33

کار تیمی و کار گروهی.. 41

وجدان جمعی و حافظه‌ی جمعی.. 47

تحلیل توسعه اجتماعی بوکان.. 53

تحلیل مسائل اجتماعی.. 57

فصل دوم: مدیریت و ساختار

این سه نفر! 63

بحران مدیریت شهری در بوکان.. 73

از خدمت تا خیانت و از حرفه‌ای‌گری تا عوام‌فریبی.. 79

از مدیر تعاملی تا نماینده‌ی تناقض‌گو و فرماندار ... ! 87

رهاشدگی بوکان.. 93

فصل سوم: آسیب‌ها و معضلات

بویش آلودگی هوای بوکان و اثرات اجتماعی آن.. 101

جامعه ورزشی بوکان: یتیم خودساخته. 107

خشونت‌های خیابانی و اوباشگری در بوکان.. 113

خودزنی اجتماعی: از بوکان تا ایران.. 121

درآمدی بر بررسی مسأله ترافیک شهر بوکان.. 127

مجموعه مباحث دغدغه‌ بوکان.. 133

سرمایه‌گذاری در بوکان: چالش‌ها و راهکارها 141

مجموعه مباحث دغدغه بوکان 3. 147

سیستم بازی مسئولین با تیم سردار بوکان! 151

فصل چهارم: انتخابات (مجلس و شورای شهر از 1388 تا 1398)

نامه‌ای سرگشاده 161

متن سخنرانی در ستاد عثمانی (09/12/1390) 165

دورنمای انتخابات شورای شهر بوکان.. 175

مدیریت آسیب‌شناسی انتخابات پیش‌رو در بوکان.. 181

آلوده‌کردن فضای انتخابات را تمام کنید! 185

«سه‌ره‌خۆشی» و انتخابات.. 191

نقش رسانه‌ها در انتخابات.. 195

مصاحبه‌ی زریان و نقد نماینده و مسئولین.. 201

مصاحبه‌ی مکریان امروز 207

دلقک و بَزَک در انتخابات.. 215

آیا کاندیداهای بوکان، گفتمان انتخاباتی دارند؟! 219

فضای انتخاباتی شهرستان بوکان.. 221

دو مرحله مهم استراتژیِ مردمیِ انتخابات دهم مجلس... 229

تحلیل دهمین دوره‌ی انتخابات مجلس در بوکان.. 235

مزایا و معایب دور سوم نمایندگی مجلس آقای عثمانی از حوزه انتخابیه بوکان.. 241

با کارت نماینده‌ها بازی نکنید! 247

نشست اصلاح‌طلبان بوکانی با نماینده مهاباد و چند نکته. 255

فصل پنجم: مناسبت‌ها

سردار از دریچه اهل قلم. 259

خبرنگار: دُرّ یتیم! 263

وفات بوکان از سده‌ی بیستم. 269

شـایـعـه. 275

نقش عثمانی در جریان استیضاح وزرای آموزش و پرورش... 281

فرش سفید صلح. 287

هشت سال فریادم. 289

فصل ششم: شهرداری و پروژه‌ها

نقد و بررسی اجمالی برخی امور شهری مربوط به شهرداری بوکان.. 295

«احیاء و اتحاد» برای شورا و شهرداری بوکان.. 307

مبحث آوتپوت (خروجی) در اجرای طرح‌های بوکان.. 313

چالش شورا و شهرداری بوکان.. 319

زیرگذرها و سرمایه‌ی املاک شهرداری.. 325

پیشگفتار

درود و وقت بخیر.

جامعه‌شناسیِ مردم مدارِ انتقادی، خط فکری اصلی و مکتب مورد علاقه‌ام در این بازه زمانی است. این چهار جلد کتاب ـ بوکان یتیم، کردنشینان ایران، سایزمیک ایران و مجموعه مقالات ـ بر همین مسیر و مشرب و بستر نگاشته شده‌اند و قابل دسترسی آنلاین مجازی و مجلد واقعی‌اند که جا دارد در ابتدا از الطاف و زحمات آقای اشرفی ـ انتشارات ـ تشکر نمایم.

از چهار کتاب فوق‌الاشاره، اکنون جلد اول آن درباره بررسی مسائل شهرستان بوکان، خدمت شماست که مستحضرید طی یک دهه اخیر با بیشتر فراز و فرودهای مسائل مختلف و متعدد این شهرستان و مردمان بامعرفتش، نوساناتِ انگیزه و انرژی و تپش قلب و استرس داشته‌ایم. کاری که کرده‌ام و می‌توانستم انجام دهم اینها بوده‌اند: تدریس، نوشتن، ارائه تحلیل و انتقاد، بررسی مسائل و مشکلات، تأمین راهکار و پیشنهاد، اتخاذ رویکرد «هه‌لوێست»، تقویت نقاط قوت و تلاش برای اصلاح نقاط ضعف، سخنرانی و گفتن و بیان حضوری و شفاهی در صدا و سیما و جلسات و مراسمات مردمی.

آیا مفید بوده‌اند یا خیر؟ بستگی به زمان و شرایط و عوامل انسانی و قدرت و قوّت فاکتورهای مختلف دارد که هدف از این فعالیت‌ها، انجام وظیفه انسانی، اخلاقی و علمی بوده فلذا حداکثر انتظارم حداقل برآورد و تأثیر بوده است و شاکرم نه قانع. اما آیا با کسی یا کسانی مشکل و اختلاف و خصومت شخصی داشته‌ام و نوشته‌ام؟ هرگز. اساساً در یادداشت‌ها و پراکنده‌نویسی‌هایم بر چارچوب نظری، خط فکری، عمل‌گرایی و سیستماتیک بودن امور تمرکز داشته‌ام که آن هم با صداقت، صراحت، شفافیت و بی‌إباء مطرح نموده‌ام. طبیعی است سوءاستفاده‌چی‌ها و کسانی که منافع و مطامعشان در خطر می‌افتاده و از آگاهی جامعه می‌هراسند شروع به شایعه پراکنی و دروغ‌پردازی می‌کرده‌اند که هنوز هم بوی تعفن کینه‌ورزی‌شان ساری و جاری است. این سوءاستفاده‌چی‌ها دو دسته‌اند: اول سران غیر بومی، آنها که خارج از شهرستان‌اند و تیمی، پشت پرده و زیرکانه عمل می‌کنند. دوّم خادمان دسته اول که درون شهرستان‌اند، گاوهای پیشانی سفیدِ کم‌ظرفیت، کاسه لیس‌های در حال تکثیر، بزدل و متخلف که در قالب نماینده و ... ظاهر می‌شوند.

تأکید و تمرکز اصلی من بر سازماندهی نیروهای مردمی، همبسته کردن نظرات دلسوزان شهر و روستا، افزایش سرمایه اجتماعی با تقویت سمن‌ها، احزاب و اصناف و رسانه‌ها و بهره‌گیری کامل از تخصص و نظرات نخبگان بومی است. اگر این چارچوب نظری شکل بگیرد روش انجام آن در تپش قلب گرم و مهربان و تراوش فکر و دست باز و پاهای پرتوان این مردم نمود خواهد یافت. (نمونه‌اش همیاری زلزله کرمانشاه، تشییع جنازه کاک ابوبکر معروفی و...). ابزارها و وسایل هم به دنبال این دو محقق خواهند شد از سرمایه‌گذاری غیر دولتی و گرفتن اعتبارات قانونی و ورود شرکت‌های کلان گرفته تا قلک‌های سبک روی طاقچه و کمد لباس زنان و بچه‌های این سرزمین مظلوم و رها شده. عَلی ‌ایّ‌ حال ـ به قول ماموستاها ـ این کتاب، حاصل گزیده‌ای از برخی دست‌نوشته‌ها و دلنوشته‌های یک دهه اخیر اینجانب حسب وظیفه بوده است و هیچ رنگ و بو و شائبه‌ی انتخاباتی و اشتهار و امتیاز و... نداشته و ندارد. حیف از این جامعه که طوری شده که باید برای اثبات خدمت و انجام وظیفه، سوگندها خورد!

از صاحبنظران، منتقدان، متعهدان و دلسوزان و نخبگان این دیار متشکرم که به هر نوع و در هر اندازه کمّ و کیفی ـ قلمی، قدمی، راهنمایی و... ـ بنده‌نوازی فرموده‌اند، دست و پشتم را گرفته‌اند، طعن و ناسزایم را به جان خریده‌اند. از اصحاب رسانه در مقیاس کشوری و منطقه‌ای به ویژه کاک رسول گلباخی، حسن معروف‌پور، حامد قدرتی، روزنامه جام جم و همشهری و آسمان آبی متشکرم.

کم‌همتی است اگر مراتب قدردانی خودم را از دانشجویان علوم اجتماعی پیام نور بوکان و مهاباد ـ نه اساتید و کارکنان ـ ابراز ندارم که همواره در ارتباط بوده و مانده‌اند. از همکارانِ فرهنگی غیر اداره‌ای و مدیران محترم و دانش‌آموزان عزیزم در مدارس مختلف از جمله سیّدقطب، هفتم تیر، نجاری امیرآباد، ابن سینا و برخی اولیای مهربان نیز متشکرم.

بزرگ‌مردان و فرهیخته زنانی که از ذکر نام همه یا حتی بخشی از آنها عاجزم کمال تشکر و امتنان دارم از جمله کاک قادر شیخی، اسرین خانم ترابی، سیّدمحمد ترابی، کاک سلیمان رحمانی‌پور، فاروق محمدیان، سنور خانم پورعبدالله، ناصر ابراهیمی و فرزندان برومندش، برادرانِ هنرمند قریشی، سیّد صلاح‌الدین و سلمان امام زنبیلی، مریم خانم محمدی، آزاد شیخی و همسر مهربانش، رضا عباسی و حاجیان معزز سیروس صادقی، توحید اصغرزاده، احمد رحمانی و کمال خبیر که رهنما و رهگشایم بوده‌اند، متشکرم.

یک کتاب سه جلدی دیگر پیرامون جامعه‌شناسی کردستان ترکیه، عراق و ایران نیز در راه است که امیدوارم بتوانم آن در آن تز اصلی خود که شامل مدل فرهنگی ـ نه سیاسی ـ همبستگی کردهای جهان است را ارائه دهم و مقبول منتقدان، صاحبنظران و مردم ارجمندم قرار گیرد.

این کتاب بوکان یتیم را مطالعه بفرمایید و آنچه نوشته و گفته شده با آنچه روی داده و هست مقایسه و تطبیق فرمایید. یتیم در لغت و اصطلاح حداقل سه معنا دارد که اتفاقاً هر سه معنای اصلی آن حالیاً منطبق بر وضعیت و شرایط این دیار غریب است: پدرمرده و بی‌سرپرست، منحصر بفرد و یکتا و گوهر گرانبها و بی‌نظیر، دزد و راهزن با اشاره به سوءاستفاده‌چی‌هایش.

مدل مناسب برای پیشرفت بوکان، پرهیز از قهرمان‌پروری، چندروبازی، فردگرایی و جناح‌بندی و امید بستن به دولت است. در عوض روی آوردن به همبستگی، داشتن غیرت و تعصب و واکنش بیشتر نسبت به مسائل ریز و درشت شهرستان، تقویت سمن‌های مردمی نه فرمایشی و از همه مهمتر گسترش کارهای تیمی و گروهی با مدیریت نخبگان بومی است تا کفه به نفع تخصص و عقل بجای احساسات و سناریونویسی سنگینی نماید که امیدوارم آرام‌آرام و اصولی محقق گردد.

این کتاب را تقدیم می‌کنم اول به خانواده کوچک و خوشبختم به ویژه پدر و مادر عزیزم و سپس به خانواده بزرگ و محروم نگه داشته شده‌ام تک‌تک کودکان، دختران، زنان و مردان شهر و روستاهای بوکانِ لایق که آرزوی قلبیم آگاهی، خوشبختی و پیشرفت تک‌تک آنهاست.

جانم فدای

ایران و

ایرانم فدای

بوکان ...

سرشناسه : شیخی، غفور، 1361 -

عنوان و نام پدیدآور : بوکان یتیم (جامعه­شناسی مردم­مدار انتقادی)/مؤلف غفور شیخی

مشخصات نشر : تهران: حریم دانش، 1398.

مشخصات ظاهری : 338ص.

شابک : 5-33-6423-622-978

وضعیت فهرست نویسی : فیپا

موضوع : مسائل اجتماعی -- ایران --‏‫ بوکان -- سرگذشتنامه -- اوضاع اجتماعی -- قرن ۱4

موضوع: Social problems -- Iran -- Bukan-- Biography-- Social conditions -- 20th century

رده­بندی کنگره : 2/670HN

رده­بندی دیویی : 10955335/361

شماره کتابشناسی ملی : 5943655

رايش و صفحه‌آرايي: سنور پورعبدالله

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

نام کتاب: بوکان یتیم (جامعه­شناسی مردم مدار انتقادی)

نگارش: غفور شیخی (جامعه‌شناس و پژوهشگر اجتماعی)

ويرايش و صفحه‌آرايي: سنور پورعبدالله

طراح رو جلد: مینا مینایی

طراح پشت جلد: سلیمان مام‌رحیمی

ناشر: حریم دانش

نوبت چاپ: چاپ اول 1398

تيراژ: 1000 جلد

قيمت: 500،000 ریال

شابک: 5-33-6423-622-978

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

حق چاپ و نشر براي صاحب اثر محفوظ است.

فروشگاه شماره 1: میدان انقلاب، جنب بانک صادرات، پلاک 1357، کتاب­فروشی محسن تلفن: 66492662

فروشگاه شماره 2: میدان انقلاب، روبروی سینما بهمن، پلاک 1370، کتاب­فروشی بهنـام تلفن: 66958205

وب سایت: www.HarimeDanesh.com اینستاگرام: h.a.r.i.m.d.a.n.e.s.h